پروبیوتیک در ورزش

آیا شما هم به دنبال افزایش دانش خود درباره پروبیوتیک در ورزش هستین؟ از آنجایی که انتشارات مبانی (ناشر تخصصی کتب علوم ورزشی) پیشگام در نشر مطالب علمی است این موضوع مهم را به قلم دکتر مجتبی کاویانی (استاد دانشگاه آکادایا کانادا) نشر داده است. پس با ما همراه یکی از مطالب علمی ناب باشید.

توجه: مطالب درج شده اختصاصی انتشارات مبانی می‌باشد و تنها با ذکر منبع و نویسنده (دکتر مجتبی کاویانی) قابل استفاده است.

یکی از کتاب‌های بسیار سازنده که در حوزه پروبیوتیک در ورزش می‌توان اشاره کرد، کتاب «تغذیه ورزشی (ویرایش سوم) (جلد اول)» است که از سوی انتشارات Human Kinetic در سال 2019 به نویسندگی دکتر آسکر جوکندروب و دکتر مایکل گلیسون منتشر شده بود که با هدایت دکتر مجتبی کاویانی‏‫ به فارسی برگردانده شد.

مطلبی که دکتر کاویانی در رابه با «پروبیوتیک در ورزش» مطرح کردند با عنوان ذیل شروع شد:

پروبیوتیک‌ها: کنترل علائم بخش تحتانی سیستم گوارشی

در سال 2013؛ انجمن متخصصان گوارش و درمان اروپا (ESPCG) که همان European Society for Primary Care Gastrointerology می‌باشد راهنمای بین‌المللی براساس نتایج تحقیقات (پروبیوتیک در ورزش)، درارتباط ‌با مصرف پروبیوتیک‌ها در کنترل بهتر سندرم گوارشی (GI) یا Gastrointestinal منتشر کردند.

راهنمای منتشرشده براساس نتایج یک پژوهش مرور سیستماتیک و با درنظرگرفتن مصرف پروبیوتیک و دارونما در مطالعات کنترل‌شدۀ تصادفی (RCTs) یا همان Randomised Controlled Trials تشکیل شد.

پنل دِلفی (رویکرد یا روشی سیستماتیک در پژوهش برای استخراج نظرات، از یک گروه متخصصان در مورد یک موضوع یا یک سوال است) پس‌از بررسی نتایج پژوهش‌ها؛ با تعدادی از نتایج موافقت کرد.

از زمان انتشار این بیانیه، مطالعات بالینی متعددی (پروبیوتیک در ورزش)، از پروبیوتیک‌ها به عنوان کاهندۀ علائم گوارشی استفاده نمودند.

اهمیت میکروب‌های روده‌ای، در سلامتی و بیماری رو به افزایش است، به‌گونه‌ای که پیشینۀ تحقیقات حاکی از نقش درمانی پروبیوتیک‌ ها در بیماری‌های دستگاه‌گوارش از جمله سندرم رودۀ تحریک‌پذیر (IBS) یا همان Irritable Bowel Syndrome می‌باشند.

مکانیسم‌های پیشنهادی در ارتباط با اثرات مفید پروبیوتیک‌ ها؛ خنثی‌شدن میکروارگانیسم‌های پاتوژنیک، مهار چسبندگی پاتوژن‌ها، تولید مواد ضد-میکروبی و تعدیل سیستم‌های ایمنی بدن است.

مطالعات انجام‌شده در چند مدل حیوانی، نشان‌از اثربخشی مفید و درمانی پروبیوتیک‌ ها در طیف وسیعی از بیماری‌هایی چون آسم، چاقی، دیابت ملیتوس، پرفشارخونی، افسردگی و اضطراب دارند؛ اگرچه مطالعات انجام‌شده در انسان‌ها، پراکنده و محدود می‌باشد.

البته مطالعات انجام‌شده در ارتباط با اثربخشی پروبیوتیک‌ ها در انسان‌ها در پیشگیری از پرفشارخونی و بهبود علائم اسکیزوفرنی، افسردگی و بیماری‌های آلزایمر اثبات شده است.

بررسی اثربخشی پروبیوتیک‌ها در انسان‌ها بسته‌به نژاد، جامعۀ بیماران و میزان دوز می‌تواند متفاوت باشد. به‌علاوه بسیاری از پژوهش‌های بالینی، نتایج متناقضی از نظر نژادهای غیرهمسان پروبیوتیک گزارش کردند.

هم‌چنین شواهد، نشان از اثربخشی پروبیوتیک ‌های موجود در رژیم‌غذایی در کاهش علائم ناراحت‌کنندۀ گوارشی افراد بزرگسال دارند.

جدول 1. معیارهای لازم برای ورود نشریاتی که نقش پروبیوتیک‌ها را در کنترل علائم گوارشی (GI) بررسی کردند.

محدودیت زمانی	‌ژانویۀ 2012 – ژوئن 2017
محدودیت زبانی	زبان‌انگلیسی و مقالات منتشرشده با چکیدۀ زبان‌انگلیسی
کشور	بدون هیچ محدودیت

با جستجو در پایگاه‌های به ‌روز، تقریبا 3176 مقاله (از ژانویه 2012 تا جولای 2016) و 1090 مقاله (از جولای 2016 تا ژوئن 2017؛ شکل 1) شناسایی شد.

پس از اعمال معیارهای ورودی و خروجی، 33 مطالعۀ RCTs که اثر پروبیوتیک‌ ها را در کنترل علائم پروبیوتیک ‌ها از ژانویۀ 2012 بررسی کردند، شناسایی شدند. از بین این 33 مطالعه، 6 پژوهش در ژوئن 2017 انجام شده‌ بودند.

در مجموع، تعداد 70 مطالعه، 54 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ ها (حاوی 108 نوع سویه به تنهایی یا در ترکیب باهم) در روز با مصرف 1، 2 یا 3 دوز مختلف را بررسی کردند. در دامنه دوزهای 10به توان 6 ×1 تا 10 به توان 11 ×4.5 ((CFU) یا همان Colony-Forming Units20) پروبیوتیک ‌ها حاوی مقداری زیاد باکتری (غالباً لاکتوباکلی و/یا بیفیدوباکتری)؛ و مقدار کمی مخمر ساکرومایسس می‌باشند.

از 54 نوع مختلف پروبیوتیک‌ ها، 28 مطالعه منتشرشده مورد توافق اولیه قرار گرفتند و بیشتر مطالعات (22 از 28؛ 79%) پروبیوتیک‌ های جدید را بررسی نکرده بودند. در جدول 2 به طور خلاصه علائم بررسی شده در 70 مطالعه آورده شده است.

مطالعات	نشانه‌ها
علائم	IBS	اختلالات گوارشی و عملکردی	درمان آنتی بیوتیک	عفونت هلیکو باکتر پیلوری	عدم تحمل لاکتوز	علائم سالم و جزئی گوارشی	کل
IBS	30	0	0	0	0	0	30
درد شکمی	30	2	0	0	2	4	38
نفخ	27	1	0	0	1	4	33
ورم	15	2	0	0	2	3	22
اسهال (درمان)	4	2	0	0	2	2	10
اسهال (پیشگیری)	0	0	13	7	0	0	20
یبوست	4	3	0	0	0	4	11
عادت‌های روده‌ای	25	2	0	0	1	8	36
کیفیت زندگی مرتبط با سلامتی	20	1	0	0	0	4	25
کل	34	3	13	7	2	11	70

سندرم رودۀ تحریک‌پذیر

توضیح 1:

پروبیوتیک‌ ها (پروبیوتیک در ورزش) به کاهش علائم بیماری IBS کمک می‌کنند.

شواهد هم‌سو: 23 مطالعه، 19 نوع مختلف پروبیوتیک‌ها را در 3112 بیمار مبتلا به IBS مورد ارزیابی قرار دادند. از بین این مطالعات، 15 مطالعه متغیرهای ثانویه را در زیرگروه‌های پژوهش مورد بررسی قراردادند. 8 مطالعه، فواید قابل‌توجه، 5 مطالعه هیچ اثر قابل توجه و 2 مطاله نیز اثرات ترکیبی را پس از بررسی 8 نوع مختلف پروبیوتیک (دوز 10 به توان 7 ×3.4 تا 10 به توان 10 ×2.5 CFU در روز) در مقایسه با دارونما گزارش کردند.

از بین این 15 مطالعه، 6 پژوهش مورد توافق اولیه قرار گرفت. 2 مطالعۀ جدید (33%) عدم تفاوت معنی‌داری را در مقایسه با 3 مطالعه از 9 مطالعه در گزارش نکردند.

8 مطالعه با بررسی 7 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ ها (پروبیوتیک در ورزش) ، علائم IBS را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد ارزیابی قرار دادند. از بین این مطالعات، 2 مطالعه فواید قابل توجهی از 2 نوع مختلف پروبیوتیک‌ها را در مقایسه با دارونما گزارش کردند.

هم‌چنین، مطالعه‌ای با در نظرگیری میزان دوز اثرگذاری پروبیوتیک ‌ها (پروبیوتیک در ورزش)، در دامنه دوز 10 به توان 8 ×1 CFU اما نه در دوز پایین‌تر و بالاتر (10 به توان 6 ×1 و 10 به توان 10 ×1 CFU) گزارش کرد.

4 مطالعه، هیچ تفاوت معنی‌داری را بین 4 نوع مختلف پروبیوتیک ‌ها و دارونما گزارش نکردند؛ و 1 مطالعه اثر منفی پروبیوتیک‌ها را در مقایسه با دارونما گزارش کرد. از 8 مطالعه، 6 مطالعه مورد توافق اولیه قرار گرفت. 4 مطالۀ جدید (67%) عدم تفاوت معنی‌دار یا اثر منفی را در مقایسه با 1 مطالعه از 2 مطالعه (50%) گزارش کردند.

توضیح 2:

پروبیوتیک ‌ها (پروبیوتیک در ورزش)، احتمالا به کاهش علائم بالینی (IBS-C ) کمک می‌کند.

شواهد هم‌سو: 5 مطالعه، با بررسی 4 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ ها، علائم IBS را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در 577 بیمار مبتلا به IBS-c مورد بررسی قرار دادند.از بین آن‌ها تنها 1 مطالعه، اثر درمانی پروبیوتیک‌ها را با دوز 10 به توان 10 ×2.5 CFU در روز نسبت به دارونما گزارش کرد.

مطالعۀ دیگری، با بررسی همین نوع پروبیوتیک بهبود قابل توجهی را از حالت پایه در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما در بیمارانی که کمتر از 3 بار در هفته حرکات روده‌ای را تجربه می‌کنند، گزارش کرد.

در مطالعۀ سوم، با بررسی نوع متفاوتی از پروبیوتیک‌ در علائم مرتبط با IBS در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما بهبود گزارش شد. اگرچه، فضای زیر منحنی (علائم IBS) بیشتر از 12 هفته به طور قابل‌توجهی در گروه پروبیوتیک نسبت به گروه پلاسبو کمتر بود (0.03=P).

2 مطالعه، با بررسی 2 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها تفاوت معنی داری را در علائم نسبت به گروه پلاسبو گزارش نکردند. از 5 مطالعه، 2 مطالعۀ منتشر شده مورد تایید اولیه قرار گرفتند. از 2 مطالعۀ جدید 1 مطالعه تفاوت معنی‌داری را در مقایسه با 1 مطالعه از 3 مطالعه که مورد تایید اولیه قرار گرفت، گزارش نکرد.

توضیح 3:

پروبیوتیک‌ ها (پروبیوتیک در ورزش)، احتمالا به کاهش علائم بالینی (IBS-D ) کمک می‌کند.

شواهد هم‌سو: 7 مطالعه، با بررسی انواع مختلفی از پروبیوتیک‌ ها، علائم IBS-D را در 495 بیمار بررسی کردند. 2 مطالعه (هر دو، مورد توافق اولیه) علائم IBS را در متغیرهای اولیه در زیرگروه‌های پژوهش مورد ارزیابی قرار دادند، که 1 مطالعه اثر درمانی نوع خاصی از پروبیوتیک را با دوز 10 به توان 10 ×1 CFU در روز نسبت به دارونما و مطالعۀ دیگری عدم تفاوت معنی‌داری را گزارش کرد.

5 مطالعه، علائم IBS را در متغیرهای ثانویه در زیر گروه‌های پژوهش مورد ارزیابی قرار دادند. از بین آن‌ها، 2 مطالعه (هر دو مورد توافق اولیه) اثر درمانی پروبیوتیک‌ را در نوع خاصی گزارش کردند؛ و 3 (همگی مورد توافق اولیه) عدم تفاوت معنی‌داری را در علائم IBS بین گروه‌های پروبیوتیک و دارونما گزارش کردند.

درد شکمی (Abdominal pain)

توضیح 4:

پروبیوتیک ‌ها (پروبیوتیک در ورزش) به کاهش درد شکمی در برخی از افراد مبتلا به IBS کمک می‌کند.

شواهد هم‌سو: 30 مطالعه، با بررسی 23 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ ها، درد شکمی را در 3771 بیمار مبتلا به IBS بررسی کردند. از بین این مطالعات، 9 مطالعه (بررسی 8 نوع مختلف پروبیوتیک‌ ها با دوز 10 به توان 6 ×1 تا 10 به توان 10 ×1 CFU در روز) درد شکمی را در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد بررسی قرار دادند.

7 مطالعه (4 مطالعه مورد توافق اولیه و 3 مطالعۀ جدید) اثر درمانی پروبیوتیک‌ ها را نسبت به دارونما گزارش کردند. یکی از این یافته‌ها، عدم تفاوت معنی‌داری را در بهبود درد شکمی بین گروه پروبیوتیک و دارونما گزارش کرد؛ اما در بیماران مبتلا به IBS-C این بهبود گزارش شد.

2 مطالعه (هر دو مورد توافق اولیه) به نتایج ترکیبی رسیدند: مطالعۀ اول حاکی از اثر مفید پروبیوتیک‌ ها در درمان علائم هفتگی درد شکمی (اما در تجزیه و تحلیل بعدی، کاهش بیشتر درد شکمی در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما حاصل شد.) بود؛ و در مطالعۀ دوم تفاوت قابل توجهی در میزان بهبود علائم مشاهده نشد، اما در میزان درد شکمی در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما کاهش بیشتری حاصل شد.

درد شکمی در متغیرهای ثانویه در زیر گروه‌های پژوهش در 21 مطالعه مورد ارزیابی قرار گرفت. از بین آن‌ها، 5 مطالعه اثر درمانی را در 5 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ ها گزارش کردند.

15 مطالعه (با بررسی 11 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها) تفاوت معنی‌داری را در بهبود علائم درد شکمی گزارش نکردند. در مطالعۀ دیگری اثر منفی مصرف پروبیوتیک‌ ها را گزارش کرد.

از بین این 21 مطالعه، 9 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفت. 7 مطالعۀ جدید (78%) عدم تفاوت معنی‌دار یا اثر منفی در مقایسه با 9 مطالعه از 12 مطالعه (75%) که مورد توافق اولیه بودند، گزارش کردند.

8 مطالعه درد شکمی را در نشانه‌هایی غیر از IBS و با یک نوع مختلفی از پروبیوتیک ‌ها مورد بررسی قرار دادند. از بین آن‌ها، 1 مطالعه (مورد توافق اولیه) درد شکمی را در متغیرهای اولیه در زیر گروه‌های پژوهش در افرادی با علائم مرتبط با گاز روده‌ای پس از مرحلۀ هضم غذا بررسی کرد؛ که بهبود قابل توجهی را در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما گزارش کرد.

7 مطالعه درد شکمی را در متغیرهای ثانویه در زیر گروه‌های پژوهش بررسی کردند، که 4 مطالعه با بررسی 4 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ ها اثر معنی‌داری را نسبت به دارونما گزارش نکردند.

3 مطالعۀ دیگر (2 مطالعه با در نظر گرفتن 2 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز و مطالعۀ دیگر با در نظر گرفتن یک نوع مختلف از پروبیوتیک‌ ها در بیماران مبتلا به علائم عملکردی گوارشی) بهبود قابل توجهی را در درد شکمی از حالت پایه در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما گزارش کردند.

از بین این 7 مطالعه، 3 مطالعه مورد توافق اولیه قرار گرفت. از بین این 3 مطالعه، 2 مطالعه (67%) تفاوت معنی‌داری را بین دو گروه پروبیوتیک و دارونما نسبت به 2 مطالعه از 4 مطالعه (50%) که مورد توافق اولیه بودند، مشاهده نکردند.

ورم و نفخ‌ دستگاه گوارش (Bloating/distension)

توضیح 5:

پروبیوتیک ‌ها (پروبیوتیک در ورزش) به کاهش ورم و نفخ دستگاه گوارش در برخی از افراد مبتلا به IBS کمک می‌کند.

شواهد هم‌سو: 27 مطالعه، با بررسی 20 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها، نفخ را در 3561 بیمار مبتلا به IBS بررسی کردند. از بین این مطالعات، 4 مطالعه (بررسی 4 نوع مختلف پروبیوتیک‌ها با دوز بین 10 به توان 6 ×1 تا 10 به توان 10 ×2.5 CFU در روز) نفخ را در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد بررسی قرار دادند.

2 مطالعه (1 مطالعه منتشر شده و مورد توافق اولیه) اثر درمانی پروبیوتیک‌ ها را نسبت به دارونما گزارش کردند، درحالی‌که 2 مطالعه (هر دو مورد توافق اولیه) تفاوت معنی‌داری را بین دو گروه پروبیوتیک و دارونما گزارش نکردند.

نفخ در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در 23 مطالعه مورد بررسی قرار گرفت. از بین آن‌ها، 8 مطالعه اثر درمانی را در 8 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها (که یکی از این مطالعه‌ها اثر درمانی را در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش نشان داده بود.)، گزارش کردند.

هم‌چنین، برخی از این مطالعه‌ها این اثر درمانی را در متغیرهای انتهایی زیرگروه‌های پژوهش پس از بررسی تک‌دوز در بیماران مبتلا به IBS-C نشان داده است.

15 مطالعه، تفاوت معنی‌داری را بین 12 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها نسبت به دارونما نشان نداده اند. از 23 مطالعه، 11 مطالعۀ منتر شده مورد توافق اولیه قرار گرفت. هم‌چنین، از 11 مطالعه، 9 مطالعه (82%) تفاوت معنی‌داری را نسبت به 6 مطالعه از 12 مطالعه (50%) که مورد توافق اولیه قرار گرفته بودند؛ گزارش نکردند.

6 مطالعه با در نظرگرفتن 6 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها، نفخ را در نشانه‌هایی غیر از IBS مورد بررسی قرار دادند. یکی از آن‌ها (مورد توافق اولیه) نفخ را در متغیرهای اولیه در زیر گروه‌های پژوهش در افراد سالم با علائم مرتبط با گاز روده‌ای پس از مرحلۀ هضم غذا بررسی کرد؛ که تفاوت معنی‌داری را در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما گزارش نکرد.

5 مطالعۀ باقی‌مانده نفخ را در متغیرهای ثانویه در زیر گروه‌های پژوهش بررسی کردند؛ که تفاوت معنی‌داری را بین گروه کنترل و پروبیوتیک در زنان با علائم هضم متوسط، بیماران مبتلا به FGID، افراد سالم با تعداد دفعات مدفوع ناکافی و ناراحتی شکمی، افراد سالم با مدفوع سخت یا ناخالص در 2 سال گذشته گزارش نکردند.

در پنجمین مطالعه، پس از بررسی افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز، در گروه مصرف‌کنندۀ پروبیوتیک‌ ها، کاهش معنی‌داری را در نفخ نسبت به گروه دارونما گزارش کرد. از این 5 مطالعه، 2 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفت؛ که هر دو این مطالعه‌ها عدم تفاوت معنی‌داری را بین دو گروه پروبیوتیک و دارونما گزارش کردند.

نفخ‌ شکمی (Flatus)

توضیح 6:

پروبیوتیک‌ ها (پروبیوتیک در ورزش) نمی‌تواند به کاهش فلوتوس در برخی از افراد مبتلا به IBS کمک کند.

شواهد هم‌سو: به‌طورکلی، 15 مطالعه، با بررسی 12 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ها، فلوتوس را در 1478 بیمار مبتلا به IBS بررسی کردند. 3 مطالعه، با بررسی فلوتوس در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش (مورد توافق اولیه) و با در نظرگرفتن 3 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ ها نسبت به دارونما تفاوت معنی‌داری را مشاهده نکردند.

12 مطالعه نیز فلوتوس را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد بررسی قرار دادند. از بین آن‌ها، در 8 مطالعه با بررسی 8 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ ها نسبت به دارونما تفاوت معنی‌داری مشاهده نشد.

4 مطالعه، اثر درمانی 4 نوع مختلفی از پروبیوتیک ‌ها (که 1 مطالعه هم‌چنین عدم تفاوت معنی‌داری را نشان داد.) را نسبت به دارونما گزارش کردند. تفاوت معنی‌دار تنها در یک مطالعه و با یک دوز مشخص در 16 هفته (پس از دورۀ پیگیری) نسبت به 8 هفته (انتهای پژوهش) گزارش شد.

از 12 مطالعه، 5 مطالعه مورد توافق اولیه قرار گرفت. هم‌چنین از این 5 مطالعۀ جدید، 4 مطالعه (80%) عدم تفاوت معنی‌داری را نسبت به 4 مطالعه از 7 مطالعه (57%) که مورد توافق اولیه قرار گرفته بودند، گزارش کردند.

7 مطالعه با در نظرگرفتن 7 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها، فلوتوس را در نشانه‌هایی غیر از IBS مورد بررسی قرار دادند. 4 مطالعه، تفاوت معنی‌داری را در بهبود فلوتوس (متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش در 1 نوع پروبیوتیک و متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در 3 نوع پروبیوتیک دیگر) گزارش نکردند.

3 مطالعه، اثر درمانی 3 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها را بر فلوتوس (متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش) در زنان مبتلا به مشکلات هضم در حد متوسط، بیماران مبتلا به علائم گوارشی و عملکردی افراد مبتلا به عدم تحمل گلوکز گزارش کردند.

از بین این 7 مطالعه، 2 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفت؛ که هر دو این مطالعه‌ها عدم تفاوت معنی‌داری را بین دو گروه پروبیوتیک و دارونما گزارش کردند.

یبوست (Constipation)

توضیح 7:

پروبیوتیک ‌ها (پروبیوتیک در ورزش) به کاهش یبوست در برخی از افراد مبتلا به IBS کمک می‌کند.

شواهد هم‌سو: 4 مطالعه، با بررسی 4 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ها، یبوست را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در 487 بیمار مبتلا به IBS بررسی کردند.

1 مطالعه (در بیمار مبتلا به IBS-C) با بررسی نوع خاصی از پروبیوتیک ‌ها بهبود قابل توجهی را در دوز (10 به توان 10 ×1.25 CFU ، که 2 بار در روز) نسبت به گروه کنترل در برخی از متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش (زمان عبور مواد از روده (OCTT ) و اهمیت و زمان انتقال از کولون) نسبت به (میزان غلظت و تعداد دفعات مدفوع، میزان فشار هنگام تخلیۀ مواد از روده و احساس تخلیۀ ناقص مواد) گزارش کرد.

3 مطالعۀ باقی‌مانده نیز هیچ تفاوت معنی‌داری را با بررسی 3 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ها در بهبود یبوست مشاهده نکردند. از 4 مطالعه، 2 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفتند. که هر 2 مطالعه تفاوتی در یهبود یبوست گزارش نکردند.

7 مطالعه، با بررسی 7 نوع پروبیوتیک مختلف یبوست را در بیماران مبتلا FGID گزارش کردند. از بین آن‌ها، 3 مطالعه اثر درمانی قابل‌ توجهی را در بهبود یبوست گزارش کردند؛ 1 مطالعه تکرر در دفع مدفوع و مطالعۀ دیگر بهبود در سفتی مدفوع را در اثر مصرف پروبیوتیک نسبت به دارونما گزارش کردند.

سومین مطالعه هیچ بهبودی را از نظر اماری بین دو گروه گزارش نکرد، اما کاهش در میزان یبوست نسبت به گروه دارونما با مصرف پروبیوتیک تقریبا دو برابر بود.

4 مطالعه با بررسی 4 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها هیچ تفاوت معنی‌داری را نسبت به گروه دارونما گزارش نکردند. از این 7 مطالعه، 5 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفت. هم‌چنین، از این 5 مطالعه 3 مطالعه (60%) بهبود قابل توجهی را نسبت به 1 مطالعه از 2 مطالعه (50%) گزارش نکردند.

عادت روده‌ای (Bowel habit)

توضیح 8:

پروبیوتیک ‌ها (پروبیوتیک در ورزش) به بهبود تعداد دفعات حرکات روده‌ای در برخی از افراد مبتلا به IBS کمک می‌کند.

شواهد هم‌سو: 25 مطالعه، با بررسی 20 نوع مختلف از پروبیوتیک ‌ها، عادت‌های روده‌ای را در 3069 بیمار مبتلا به IBS بررسی کردند.

2 مطالعه با بررسی 2 نوع مختلفی از پروبیوتیک ‌ها (مصرف دوزهای بین 10 به توان 8 ×1.3 و 10 به توان 9 ×9 CFU در روز) عادت‌های روده‌ای را در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد ارزیابی قرار گرفتند، با 1 مطالعه (مورد توافق اولیه) هیچ تفاوت معنی‌داری را در تعداد دفعات مدفوع هفتگی بین گروه پروبیوتیک و دارونما گزارش نکردند.

اگرچه، یک اثر درمانی قابل‌توجهی در نوع خاصی از پروبیوتیک‌ ها نسبت به دارونما در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در ارتباط با اهمیت و احساس تخلیۀ ناقص مواد مشاهده شد.

در مطالعۀ دوم (مورد توافق اولیه) افزایش تعداد حرکات روده‌ای نشان از اثربخشی پروبیوتیک ‌ها نسبت به دارونما حاکی است. از بین 25 مطالعۀ انجام شده در بیماران مبتلابه IBS ، 22 مطالعه در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش حرکات روده ای را مورد ارزیابی قرار دادند.

17 مطالعه 1 یا بیش از 3 زیرگروه پژوهش ازجمله تعداد دفعات مدفوع و غلظت مدفوع مورد ارزیابی قرار دادند. 11 مطالعه اثر درمانی 11 نوع مختلف پروبیوتیک را گزارش کردند؛ یکی از این مطالعات بهبود قابل توجهی را در احساس تخلیۀ ناقص مدفوع بر 4 هفته دورۀ درمان نسبت به 1 ماه بیشتر گزارش کرد.

9 مطالعه هیچ تفاوت معنی داری را با بررسی 7 نوع مختلف پروبیوتیک گزارش نکرد. در یک مطالعه هنجارسازی غلظت مدفوع انجام شد (0.058=P). اگرچه در میزان تخلیۀ ناقص مدفوع هیچ بهبودی مشاهده نشد.

مطالعۀ دیگری اثر منفی قابل توجهی از نوع خاص پروبیوتیک ها را گزارش کرد. از بین 22 مطالعه، 7 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفتند. هم‌چنین، در بین این 7 مطالعه، 4 مطالعه (57%)عدم تفاوت معنی دار یا اثر منفی را نسبت به 6 مطالعه از 15 مطالعۀ مورد توافق اولیه (40%) گزارش کردند.

2 مطالعه (هردو مورد توافق اولیه) تاثیر پروبیوتیک ها را بر زمان انتقال گوارشی مورد بررسی قرار دادند. نتایج این بررسی در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش در یک مطالعه هیچ تفاوت معنی داری را در زمان انتقال گوارشی بین گروه‌های پروبیوتیک و دارونما گزارش نکردند.

مطالعۀ بعدی بهبود قابل توجهی را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در زمان انتقال رودۀ کوچک و بزرگ در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما گزارش کرد.

11 مطالعه با بررسی 10 نوع مختلفی از پروبیوتیک ها عادات روده ای را در نشانه هایی غیر از IBS بررسی کردند. از بین آن‌ها 8 مطالعه با بررسی 8 نوع مختلف پروبیوتیک ‌ها بهبود میزان عادات روده‌ای را گزارش کردند، درحالیکه 3 مطالعه با بررسی 3 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ها نسبت به دارونما هیچ تفاوت معنی داری را گزارش نکردند.

از این 11 مطالعه، 7 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفت. که از این 7 مطالعه، 3 مطالعه (43%) هیچ تفاوت معنی‌داری را نسبت به 9 مطالعه از 4 مطالعه گزارش نکردند.

اسهال (Diarrhoea)

توضیح 9:

پروبیوتیک‌ها (پروبیوتیک در ورزش) نمی‌تواند به کاهش اسهال در برخی از افراد مبتلا به IBS کمک کند.

شواهد هم‌سو: 4 مطالعه با بررسی 4 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها (مصرف دوزهای بین 10 به توان 7 ×4 و 10 به توان 10 ×5.2 CFU در روز) اسهال را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در 283 بیمار مبتلا به IBS مورد ارزیابی قرار گرفتند.

از بین آن‌ها، 3 مطالعه (مورد توافق قبلی) عدم تفاوت معنی‌داری را بین دو گروه پروبیوتیک و دارونما گزارش کردند، و مطالعۀ چهارم بدتر شدن اسهال نسبت به دارونما را گزارش کرد. 6 مطالعه با بررسی 6 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها (2 مطالعۀ منتشرشده با توافق قبلی) اسهال را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش در نشانه‌هایی غیر از IBS مورد بررسی قرار داد.

نوع خاصی از پروبیوتیک‌ها عدم تفاوت معنی‌داری را در اسهال در افراد سالمند خانه‌نشین، بیماران مبتلا به اختلال روده‌ای و عملکردی، افراد مبتلا به علائم گوارشی یا افرادی با سابقۀ مدفوع سفت در 2 سال گذشته را ایجاد می‌کند.

2 مطالعه (1 مطالعۀ مورد توافق قبلی) با بررسی 2 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها در افراد مبتلا به عدم تحمل لاکتوز نسبت به دارونما در ارتباط با اسهال بهبود قابل‌توجهی را گزارش کردند.

توضیح 10:

در بیمارانی که از آنتی بیوتیک استفاده می کنند، پروبیوتیک های خاص به عنوان درمان کمکی برای جلوگیری یا کاهش طول مدت اسهال عمل می‌کنند.

شواهد هم‌سو: 13 مطالعه با بررسی 10 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها، پیشگیری و/یا کاهش اسهال مرتبط‌با آنتی‌بیوتیک‌ها در 6091 بیمار تحت درمان آنتی‌بیوتیک مورد ارزیابی قرار گرفتند. از بین آن‌ها، 11 مطالعه اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک را در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد بررسی قرار دادند.

6 مطالعه با بررسی 4 نوع مختلف از پروبیوتیک و مصرف دوز 10 به توان 9 ×2 و 10 به توان 10×5 CFU در روز کاهش قابل‌توجهی را در اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک نسبت به دارونما مشاهده کردند. 1 مطالعه، اثر درمانی پروبیوتیک‌ها را نسبت به دارونما در کاهش طول مدت اسهال گزارش کرد.

در مقابل، 4 مطالعه با 4 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها اثربخشی پروبیوتیک‌ها را در پیشگیری از اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک نسبت به پلاسبو مشاهده نکردند، اگرچه یکی از این مطالعات یک کاهش غیرقابل توجهی را در اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک نشان داد.

از بین 11 مطالعه، 6 مطالعۀ منتشر شده مورد توافق اولیه قرار گرفت. هم‌چنین، از بین این 6 مطالعه نیز، 3 مطالعه (43%) تفاوت معنی‌داری را نسبت به 1 مطالعه از 5 مطالعه (20%) گزارش نکردند. 2 مطالعه با بررسی اسهال مرتبط با آنتی‌بیوتیک در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش (1 مطالعه مورد توافق اولیه و 1 مطالعۀ جدید) بین پروبیوتیک‌ها و دارونما تفاوت معنی‌داری را گزارش نکردند.

توضیح 11:

در بیمارانی که از درمان عفونت هلیکو باکتر پیلوری استفاده می کنند، پروبیوتیک های خاص به عنوان درمان کمکی برای جلوگیری یا کاهش طول مدت/شدت اسهال عمل می‌کنند.

شواهد هم‌سو: 7 مطالعه با بررسی 9 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ و مصرف دوز بین 10 به توان 6×2 و 10به توان 10×2 CFU در روز بر اسهال به عنوان عارضه‌ای از درمان عفونت هلیکو باکتر پیلوری در 1480 بیمار مورد ارزیابی قرار گرفتند.

هر 5 مطالعه با بررسی اسهال مرتبط با درمان عفونت هلیکو باکتر پیلوری در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش (با 1 مطالعۀ مورد توافق اولیه) اثر درمانی پروبیوتیک‌ها را نسبت به دارونما گزارش کردند.

اگرچه، نتایج 2 مطالعه ترکیبی بود، با یک اثر درمانی نوع خاصی از پروبیوتیک‌ها که بعد از 1 هفته نسبت به 2 هفته در یکی از مطالعات دیده شد.

2 مطالعه (هر دو مرورد توافق اولیه) اسهال را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد بررسی قرار دادند. هر 2 مطالعه نقش پروبیوتیک‌ها را در درمان عفونت هلیکو باکتر پیلوری به منظور کاهش اسهال اثبات کردند.

سبک زندگی مرتبط با سلامتی (Health-related quality of life )

توضیح 12:

پروبیوتیک‌ها می‌توانند به بهبود جنبه‌های مختلفی از سبک زندگی مرتبط با سلامتی کمک کنند.

شواهد هم‌سو: 6 مطالعه با بررسی 4 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها (مصرف دوز بین 10 به توان 7 ×5 و 10 به توان 10×3 CFU در روز) HRQoL را در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد ارزیابی قرار دادند.

2 مطالعه با بررسی 2 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها بهبود قابل‌توجهی را در HRQoL گزارش کردند، که با بهبود وضعیت گوارش زنان و میزان سبک زندگی در سندرم رودۀ تحریک‌پذیر (IBS-QOL) نسبت به دارونما مرتبط است.

1 مطالعه در بیماران مبتلا به IBS-C تفاوت معنی‌داری را بین گروه پروبیوتیک‌ و دارونما برای تغییر از حالت پایه در میزان ناراحتی توسط پرسشنامۀ سبک زندگی اختلالات عملکردی هضم ( FDDOL) پس از 3 تا 6 هفته دورۀ درمان گزارش نکرد.

اگرچه، گروه پروبیوتیک به نسبت بیشتری نسبت به گروه دارونما در 3 هفته اثربخشی داشت. مطالعۀ دیگری با بررسی 2 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها در بیماران مبتلا به FGID بین دو گروه پروبیوتیک و دارونما در میزان شاخص کیفیت زندگی گوارشی تام ( GIQLI) و وضعیت زیر گروه‌های (جسمی، اجتماعی و ذهنی؛ در متغیرهای اولیۀ زیرگروه‌های پژوهش) هیچ تفاوت معنی‌داری را پیدا نکرد.

اگرچه، استفاده از پرسشنامۀ SF-36 در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش بهبود قابل توجه عملکرد جسمانی و/یا در زمینه‌های “role-physical” در گروه پروبیوتیک نسبت به دارونما گزارش شد. در 1 مطالعه، کاهش قابل‌توجهی در “health-related worry” در بیماران مبتلا به IBS در گروه پروبیوتیک‌ها نسبت به دیگر زمینه‌های مرتبط با IBS-QOL مشاهده شد.

هم‌چنین، مطالعه‌ای در ارتباط با علائم گوارشی زنان هیچ تفاوت معنی‌داری را در گروه پروبیوتیک‌ها نسبت به دارونما گزارش نکرد. 19 مطالعه، تنها جنبه‌هایی از HRQoL را در متغیرهای ثانویۀ زیرگروه‌های پژوهش مورد ارزیابی قرار دادند.

که از بین ‌آن‌ها، 14 مطالعه با بررسی 12 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ها هیچ تفاوت معنی‌داری را بین دو گروه گزارش نکردند، در حالی که 5 مطالعۀ بعدی با بررسی 5 نوع مختلفی از پروبیوتیک‌ها (بررسی بیماران مبتلا به IBS) اثر درمانی را در برخی از جنبه‌های HRQoL گزارش کردند.

عوارض جانبی (Adverse events)

توضیح 13:

پروبیوتیک ها دارای مشخصات ایمنی مطلوب در بیماران با طیف وسیعی از علائم GI پایین است که به طور معمول در مراقبت های اولیه کنترل می‌شود.

شواهد هم‌سو: داده‌هایی مورد اطمینان در 50 مطالعه گزارش شده است. بیشتر این مطالعات عوارض جانبی قابل توجهی را از نظر مصرف پروبیوتیک‌ها گزارش نکردند. 43 مطالعه با بررسی 37 نوع مختلف از پروبیوتیک‌ها هیچ تفاوت معنی‌داری را از نظر ایمن بودن نسبت به دارونما نشان ندادند.

منبع:

Hungin, A. P. S., Mitchell, C. R., Whorwell, P., Mulligan, C., Cole, O., Agréus, L and Seifert, B. (2018). Systematic review: probiotics in the management of lower gastrointestinal symptoms–an updated evidence‐based international consensus. Alimentary pharmacology and therapeutics; Volume47, Issue8; Pages 1054-1070.

اگر علاقه مند به مطالعه بیشتر در منابع خارجی هستین به سایت پویا کتاب (اولین مرجع خارجی منابع علوم ورزشی) مراجعه فرمایید.

https://www.instagram.com/p/CAJfFoyDWok/?igshid=dejgyp4nx74c